Nie da się ukryć, że od pewnego czasu jako społeczeństwo żyjemy jednocześnie w dwóch rzeczywistościach – offline i online, które coraz bardziej się przenikają. Doskonałym tego przykładem jest branża eCommerce. Zakupy online stały się niezwykle popularne - w 2023 korzystało z nich prawie 80% Polaków (zgodnie z raportem „E-commerce w Polsce 2023”). Mimo to doświadczenie zakupów online wciąż różni się od poszukiwania produktów w sklepie stacjonarnym. A co gdyby światy online i offline nie tylko się przenikały, ale całkowicie się połączyły, oferując korzyści obu rzeczywistości?
Taką wizję próbuje wprowadzić metaverse, umożliwiając wejście do wirtualnej rzeczywistości 3D, w której nie tylko będziesz mógł obejrzeć produkt, ale także go poczuć. Czy taka wizja to jedynie mrzonka pasjonatów nowych technologii czy faktycznie kierunek, w którym zmierza eCommerce. O tym przeczytasz w tym artykule!
Trudno o jednoznaczną i prostą definicję metaverse – w końcu to koncepcja, która dynamicznie się rozwija, w dodatku przybierając różnorodne formy. Termin zyskał na popularności dzięki twórcom gier wideo takich jak Fortnite czy Roblox, które pozwolają użytkownikom nie tylko na wspólną grę, ale także na całkowite zanurzenie się w alternatywnej rzeczywistości. Wkrótce z metaverse’u zaczęły czerpać także inne branże - media społecznościowe, prestiżowe marki czy właśnie - przedstawiciele branży eCommerce. Jak jednak najprościej wyjaśnić czym jest metaverse?
Najprościej - metaverse można uznać za kolejny etap rozwoju internetu, który przenosi wszystkie jego możliwości do trójwymiaru. Innymi słowami, metaverse to wirtualne uniwersum, w którym ludzie egzystują pod postacią awatarów. Taka wirtualna rzeczywistość zazwyczaj składa się z wielu odrębnych przestrzeni, po których wszyscy użytkownicy mogą się swobodnie poruszać. Dzięki temu awatary, podobnie jak ludzie w realnym świecie, mogą wykonywać codzienne czynności, takie jak chodzenie do pracy, spotykanie się z przyjaciółmi czy robienie zakupów.
W zależności od perspektywy, metaverse może być postrzegany jako alternatywa dla realnego świata lub jego replika, w której odzwierciedlone są wszystkie istotne aspekty cywilizacyjne, takie jak np.: interakcje społeczne, waluta, handel, ekonomia oraz własność.
Podobnie jak w przypadku definicji, koncepcje działania metaverse trudno ująć w sztywne ramy. Tworzenie wirtualnych przestrzeni jest skomplikowanym procesem, który wymaga zintegrowania wielu zaawansowanych technologii. Kluczowe z nich to:
Ponadto warto nadmienić, że najwięksi gracze na tym rynku, tacy jak Meta (właściciel Facebooka), Microsoft czy Roblox (twórca jednej z najpopularniejszych gier online opierających się na VR), rozwijają swoje własne metaverse, korzystając ze swojego unikalnego know-how i technologii. To wszystko ma na celu stworzenie nowej przestrzeni, w której ludzie będą mogli się nie tylko komunikować, ale także pracować, bawić się, edukować i handlować w sposób zupełnie nowy i niespotykany dotychczas. W kontekście eCommerce metaverse przekształca sposób, w jaki marki mogą komunikować się z klientami, oferując im bardziej interaktywne i angażujące doświadczenia zakupowe.
Rozwój technologii wprowadza wiele nowych terminów, które mogą być mylące, zwłaszcza gdy są używane zamiennie. Taki chaos pojęciowy może utrudniać zrozumienie nowych trendów w branży. Dlatego warto znać różnice między poszczególnymi technologiami, aby świadomie śledzić branżowe trendy. Skupimy się na trzech pojęciach, które często bywają mylone: AR, VR i metaverse – co je odróżnia?
Metaverse to wirtualny świat, który często wykorzystuje technologie VR (wirtualna rzeczywistość) i AR (rozszerzona rzeczywistość), aby stworzyć immersyjne doświadczenie. Dzięki zestawom VR, takim jak okulary czy hełmy, użytkownicy mogą całkowicie zanurzyć się w trójwymiarowym świecie, doświadczając go nie tylko wizualnie, ale także dźwiękowo – na przykład słysząc szelest liści poruszanych przez wiatr. VR pozwala na pełne wejście w wirtualną przestrzeń, gdzie każdy element świata może być interaktywny i realistyczny. AR z kolei nakłada elementy cyfrowe na rzeczywisty świat, umożliwiając interakcję z wirtualnymi obiektami, które widzimy na przykład przez ekran smartfona.
Technologie VR i AR nie są jeszcze powszechnie dostępne – głównie ze względu na koszty – nie każdy użytkownik internetu może sobie pozwolić na zakup nowoczesnych gogli czy innych urządzeń. Dlatego, aby przybliżyć ludziom koncepcję metaverse, można do niego dołączyć również za pośrednictwem ekranu komputera czy smartfona. Takie doświadczenie jest jednak mniej interaktywne i traci na trójwymiarowości, przypominając bardziej klasyczną grę komputerową, jak np. popularne The Sims.
"Metaverse daje znacznie silniejsze poczucie obecności” – mówi Mark Zuckerberg, właściciel Facebooka, promując tę technologię. Tworzy to doskonałe warunki do budowania więzi z klientami przez sklepy internetowe. Obecnie większość firm wykorzystuje jedynie niewielką część potencjału metaverse, współpracując ze znanymi twórcami gier i tworząc pojedyncze sklepy czy wystawy kolekcji, zamiast budować w pełni rozwinięte wirtualne światy. Marki organizują także wirtualne wydarzenia, takie jak pokazy mody, premiery produktów czy spotkania z klientami.
Metaverse jest to więc skuteczny sposób na wyróżnienie się na rynku i zapoznanie klientów z nową technologią. Zobacz, jak globalne marki wprowadzają metaverse do swoich strategii.
Nike stworzył wirtualny świat "Airphoria" w grze Fortnite, który oferuje graczom unikalne doświadczenie związane z marką. W alternatywnej rzeczywistości gracze mogą brać udział w misjach, zdobywać wirtualne nagrody i eksplorować stylizowane przestrzenie inspirowane kulturą sneakersów.
Źródło: https://www.fortnite.com/news/experience-airphoria-in-fortnite-the-ultimate-sneakerhunt?lang=en-US
Hyundai zainicjował projekt Hyundai Mobility Adventure w Robloxie, gdzie użytkownicy mogą odkrywać wirtualny świat związany z przyszłością mobilności. Ta przestrzeń umożliwia interakcję z wirtualnymi modelami samochodów i technologiami Hyundaia, podkreślając zaangażowanie marki w innowacje.
Źródło: https://www.hyundai.news/eu/articles/press-releases/hyundai-vitalizes-future-mobility-in-roblox-metaverse-space.html
Gucci stworzyło wirtualną instalację Gucci Garden w Roblox, która umożliwia użytkownikom zanurzenie się w artystycznym świecie marki. Gracze mogą zwiedzać tematyczne pokoje inspirowane kampaniami Gucci, kupować cyfrowe przedmioty i wyrażać swój styl poprzez personalizację awatarów. Projekt ten podkreśla kreatywność i luksusową tożsamość marki w przestrzeni metaverse.
Źródło: https://www.voguebusiness.com/technology/inside-gucci-and-robloxs-new-virtual-world
Jak to często bywa w przypadku nowoczesnych technologii, metaverse budzi zarówno entuzjazm, jak i liczne obawy. Część z nich wynika z niezrozumienia i strachu przed tym, co nowe, a część dotyczy bardziej konkretnych i uzasadnionych zagrożeń, które towarzyszą rozwojowi tej technologii. Wśród nich warto wyróżnić:
Bezpieczeństwo - jednym z głównych zagrożeń związanych z metaverse są kwestie cyberbezpieczeństwa. Wirtualne światy mogą stać się celem cyberataków, co m.in. stwarza ryzyko kradzieży danych osobowych. Po drugie, wiele osób dostrzega, że metawersum, ze względu na możliwość ukrycia się pod awatarem, może zwiększać anonimowość użytkowników, co z kolei może prowadzić do nasilenie zachowań antyspołecznych, takich jak cyberprzemoc, mowa nienawiści czy oszustwa. Taka anonimowość może sprzyjać trudnościom w identyfikacji i ściganiu sprawców tych czynów, co stawia przed twórcami metaverse wyzwanie zapewnienia odpowiednich mechanizmów ochrony i moderacji, aby przestrzeń ta była bezpieczna dla wszystkich użytkowników.
Ochrona prywatności - w metaverse gromadzone są ogromne ilości danych, w tym dane biometryczne użytkowników. Pojawiają się poważne obawy dotyczące ochrony prywatności, zwłaszcza w kontekście wykorzystania tych danych przez firmy do monitorowania oraz kontrolowania użytkowników.
Ekologia - wprowadzenie metaverse na szeroką skalę wiąże się z ogromnym zapotrzebowaniem na moc obliczeniową. Aby zrealizować wizje takie jak odczytywanie emocji użytkowników i przenoszenie ich w czasie rzeczywistym na awatary, konieczne może być zwiększenie mocy komputerów nawet o 100 tysięcy razy. To rodzi pytania o wpływ metaverse na środowisko i zużycie energii.
Dostępność - obecnie technologia VR i AR, która jest kluczowa dla pełnego doświadczenia metaverse, jest kosztowna i niedostępna dla wielu osób. Najpopularniejsze urządzenia, takie jak okulary Oculus, kosztują około 2000 złotych, a bardziej zaawansowane, jak np. okulary Apple Vision to koszt ponad 20 000 złotych. Dodatkowo, aby w pełni korzystać z metaverse, rozwijane są nowe urządzenia, takie jak rękawice haptyczne, które pozwalają na odczuwanie ciężaru i tekstury wirtualnych obiektów – co również podnosi koszty.
Użyteczność i wygoda - obecnie wykorzystywane urządzenia do VR i AR są często niewygodne w użyciu. Okulary VR są duże, ciężkie i nieporęczne, co ogranicza ich użytkowanie przez dłuższy czas. Ponadto, kwestia adaptacji mózgu do przechodzenia między rzeczywistością wirtualną i rzeczywistą to temat wymagający dalszych badań. Jak szybko i w jakim stopniu nasz mózg nauczy się tego przełączania (oraz jakie skutki niesie za sobą ten proces), pozostaje kwestią otwartą.
Metaverse to fascynująca technologia, która obecnie pozwala markom wyróżnić się na tle konkurencji - zwłaszcza tym, które dysponują dużymi budżetami na promocję. Projekty takie jak Gucci Garden czy Nike Airphoria pokazują, jak można wykorzystać wirtualne światy do budowania relacji z młodszymi odbiorcami i tworzenia unikalnych doświadczeń. Jednak mimo tych innowacji, do powszechnego zastosowania metaverse w eCommerce jeszcze daleko.
Po pierwsze, klienci eCommerce w większości oczekują wygody, prostoty i szybkości zakupów, które trudno aktualnie przenieść do metaverse. Pod drugie, infrastruktura technologiczna i koszty związane z metaverse sprawiają, że dostępność tej technologii jest ograniczona. Dopóki te bariery nie zostaną pokonane, metaverse pozostanie jedynie ciekawostką i narzędziem głównie dla marek premium. Warto jednak śledzić rozwój tej technologii, bo kto wie, może może w przyszłości stanie się ona standardem w świecie eCommerce, rewolucjonizując sposób, w jaki robimy zakupy online.